اثربخشی مقررات طرح های تفصیلی بر نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر اصفهان
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته معماری (آموزش_و_پژوهش)
با توجه به مشکلات موجود در شهرهای بزرگ مانند گسترش شهر بر روی اراضی باارزش کشاورزی پیرامون و فرسودگی فضایی – کالبدی بافتهای درونی شهر، لزوم اتخاذ روشها و راهبردهایی جهت برقراری توسعه پایدار شهرها بیش از پیش ضرورت دارد. در این خصوص راهبرد توسعه درون زای شهری، یعنی توجه به بهسازی بافت و نوسازی در بافتهای درونی و فرسوده شهرها- بدلیل وجود توانهای بالقوه و بالفعل موجود در آنها - روشی است که می تواند معضلات فضایی و کالبدی شهرها را حل نماید. اما یکی از موانع دسترسی به توسعه پایدار دورنی شهرها در این بافتها ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی می باشد که در اغلب موارد، بدون مبانی علمی و تخصصی ، به عنوان مانعی دست و پاگیر جهت نوسازی اینگونه بافت ها می باشد. از جمله این ضوابط و مقررات، ضوابط ارتفاعی ساختمانها است. تحقیق حاضر در پی بررسی اثربخشی ضوابط و مقررات طرح های تفصیلی بر بهسازی و نوسازی مسکن در بافت فرسوده شهر اصفهان می باشد تا با شناسایی این تاثیرات محدودیت های قوانین شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها بیان گردد.
با توجه به موضوع تحقیق، روش بکار رفته شده در این پایان نامه، روش توصیفی – تحلیلی می باشد. درتحقیق حاضر پس از ارائه مولفه های ارتفاعی در بافت های فرسوده و طرح 6 مدل، راهکارهایی مربوطه ارائه می گردد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
بخش اول : مبانی نظری و فنی تحقیق
فصل اول : کلیات طرح تحقیق
- طرح مسئله 2
- سوالات تحقیق 4
- فرضيات تحقیق 4
- اهداف تحقیق 5
- سابقه و ضرورت انجام تحقيق 5
- کاربرد تحقیق 5
- استفاده كنندگان از نتيجه پايان نامه ( اعم از مؤسسات آموزشي ، پژوهشي ، دستگاههاي اجرايي و غيره ) 6
- جنبة جديد بودن و نوآوري طرح 6
- روش انجام تحقيق 6
- جامعة آماري و تعداد نمونه 7
- روش تجزيه و تحليل اطلاعات 7
- تعریف مفاهیم و اصطلاحات کلیدی 7
1-12-1- اثربخشی 8
- 8
1-12-3- ضوابط و مقررات شهرسازی 8
1-12-4- طرح تفصیلی 9
1-12-5- بافت فرسوده شهری 9
1-12-6- ضوابط ارتفاع 10
1-12-7- ضوابط سایه اندازی 10
1-12-8- نوسازی 11
1-12-9- بهسازی 12
1-13- جمع بندی و نتیجه گیری 12
فصل دوم : مبانی نظری تحقیق
2-1- مقدمه 14
2-2- توسعه پایدار 15
2-2-1- توسعه پایدار شهری 15
- 17
2-2- 2-1-شاخص سیاسی 17
2-2-2- 2- شاخص های اجتماعی - فرهنگی 17
- 18
2-2-2-4- شاخص فناوری 19
2-2-2-5- شاخص زیست محیطی 19
2-3- بررسیبافت هاي شهری 20
2-3-1- بافت تاریخی 20
2-3 -2- بافت قدیم 21
2-3-3- بافت پيراموني يا بافتهاي با اسكان غيررسمي 21
2-3-4- بافت فرسوده 21
2-3-4-1-بافت هاي داراي ميراث هاي شهري 22
- 22
- 22
2-3-5- ویژگي عمومي بافتهاي فرسوده 23
2-3- 5- 1-عمر ابنيه 23
2-3- 5- 2-دانه بندي و تعداد طبقات 23
2-3- 5- 3-نوع مصالح 23
2-3- 5- 4-وضعيت دسترسي ها 23
2-3-5- 5- وضعيت خدمات و زير ساختهاي شهري 24
2-4- دیدگاههای نظری در زمینه بهسازی و نوسازی بافتهای شهری 24
2-4-1- اوژن ویوله لودو ( 1879- 1814 م ) 24
2-4-2- جان راسکین (1900- 1818م) 25
2-4-3- کامیلیو سیت (1843-1904م) 26
2-4-4- کامیلو بویی تو (1914-1836) 26
2-4-5- لوکا بلترامی ( 1933-1854) 27
2-4-6- لودویکو کوارونی (1987-1911) 28
2-4-7- گوستاو جیووانی (1873-1947) 29
2-4-8- پاتریس گدس(1854-1932م ) 29
2-4-9- شارل اوارد ژانره مشهور به لوكوربوزيه (1887 -1965 م) 30
2-4-10- کوین لینچ (1984-1918 م ) 31
2-4-11- کنزو تانگه(1913) 32
2-4-12- ادموند بیکن (1910- 2005 ) 32
2-5- روشهای مداخله در زمینه بهسازی ونوسازی بافتهای فرسوده 33
2-5-1- روش حفاظتی - بهداشتی 34
2-5-2- روش حفاظتی - تزیینی 34
2-5-3- روش بازسازی شهری 34
2-5-4- روش مرمتی معماری - شهری برای فضاهای محدود 35
2-5-5-روش جامع مرمت شهری 35
2-6- جمع بندی و نتیجه گیری 36
فصل سوم : مبانی فنی تحقیق
3-1- مقدمه 38
3-2- روشهای تعیین ارتفاع 39
3-2 -1- روش گاباری 39
3-2 -2-روش سطح اشغال زمین و طبقات 40
- روش سطح فضای باز 41
3-2-4- روش سطح آشکاری آسمان 41
- روش شاخص روشنایی 43
3-3- عوامل و مولفه های موثر بر ارتفاع پذیری ساختمانها 44
3-3-1- عوامل و مولفه های عام و کلی 45
- – اقلیمی موثر در ارتفاع پذیری ساختمانها 45
3-3-1-1-1- عرض جغرافیایی وموقعیت سالیانه خورشید( نقاط اوج و حضیض سالیانه خورشید) 45
3-3-1-1-2- موقعیت خورشید 46
3-3-1-1-3- اقلیم و شرایط آب و هوایی منطقه 48
3-3-1-1-4- توپوگرافی و شیب زمین 50
3-3-1-2- عوامل ومولفه های حقوقی و قانونی ارتفاع پذیری ساختمان ها 51
3-3-1-2-1- منطقه بندی ارتفاعی شهر 52
3-3-1-2-2- حرایم و محدودیتهای ارتفاعی 52
3-3-2- عوامل و مولفه های خاص و موضعی 53
3-3-2-1- ویژگی ها و مشخصات فضایی – کالبدی فردی پلاک و ساختمان 54
- 54
- 59
3-3-2-1-3- الگوی کالبدی ساخت مسکن 60
3-3-2-1-4- مساحت زمین 61
3-3-2-1-5- مقطع و شکل طبقاتی ساختمانهای سایه پذیر 61
3-3-2-1-6- شکل همجواری ساختمان با ساختمانهای پیرامون 64
3-3-2-1-7 - نحوه قرار گیری ، نسبت و چیدمان باز شوها و پنجره های 65
3-3-2-1-8- سطح اشغال 66
3-3-2-1-9- شکل سطح اشغال (ترکیب توده و فضا ) 66
3-3-2-1-10- جهت گیری پلاک نسبت به معبر یا دسترسی پلاک به معبر 74
3-3-2-2- ویژگیها و مشخصات فضایی – کالبدی گروهی پلاک ها و ساختمانهای همجوار و بافت 77
3-3-2-2-1- الگوی شبکه معابر 78
3-3-2-2-2- عرض معابر 78
3-3-2-2-3- جهت معابر 79
3-4- جمع بندی و نتیجه گیری 79
فصل چهارم : مروری بر تجارب طرح های توسعه شهری در جهان
4-1- مقدمه 82
4-2- نگرشی به تاریخچهطرح های توسعه شهری در جهان 83
4-2-1- تجارب انگلستان 89
4-2-2- تجارب فرانسه 93
4-2-3- تجارب کشور آلمان 96
4-2-4-تجارب کشور ایالات متحده آمریکا 98
4-2-5- تجارب چین 100
4-2-6- تجارب ژاپن 100
4-3- جمع بندی و نتیجه گیری 106
فصل پنجم : جایگاه طرح های توسعه شهری در نظام برنامه ریزی شهری ایران
5-1- مقدمه 108
5-2- بررسی اصطلاحات قانونی 109
5-2-1- قانون 109
5-2-1-1- قانون اساسی 109
5-2-1-2- قانون عادی 109
5-2-1-3- آیین نامه 110
5-2-1-4- تصویب نامه 110
5-2-1-5- بخشنامه 110
5-3- تجارب ایران در نظام برنامه ریزی شهری 111
5-4- نظام طرحهاي توسعه شهري در ایران 117
5-4-1- طرح های جامع 118
5-4-2- طرح های توسعه و عمران شهر و حوزه نفوذ 118
5-4-3- طرح های هادی شهری 119
5-4-4- طرح های جزئیات شهرسازی 119
5-4-5- طرح های آماده سازی زمین 120
5-4-6- طرح های شهرستان 120
5-4-7- طرح های منطقه شهری 121
5-4-8- طرح های بهسازی و نوسازی بافتهای قدیم 121
5-4-9- طرح های تفصیلی 122
5-5- جمع بندی و نتیجه گیری 123
فصل ششم : ضوابط و مقررات ارتفاع پذیری بافت های شهری
6-1- مقدمه 125
6-2- ضوابط و مقررات عام سایه اندازی بافت های شهری 126
6-2-1- تصویب طرح های ملی موثر در توسعه شهرها 126
6-2-2- ضوابط منطقه بندی و تعیین تراکم های ساختمانی و کاربری اراضی در طرح های توسعه
6-2-4- ضوابط و مقررات منطقه بندي مسكوني شهرها به مجتمع آپارتماني، چندخانواري و تك واحدي در جهت حفظ حقوق همسايگي در واحدهاي مسكوني به لحاظ تأمين نور، آفتاب و عدم اشراف 129
6-2-5- كنترل تراكم ساختماني و تعيين سطح اشغال در مناطق مسكوني ( براساس حفظ سرانه فضاي باز، تشويق بلندمرتبه سازي، كاهش سطح زيربناي مسكوني و عدم تفكيك ) 130
6-2-6- ارتفاع ساختمان ( تعداد طبقات روی پیلوت ) با توجه به عرض ترافیکی گذرهای اطراف 131
6-2-7- احداث ساختمان هاي (6) طبقه و بيشتر در شهر تهران 132
- جلوگیری از افزایش محدوده شهرها 133
6-2-9- موضوع بافت هاي فرسوده شهري 133
6-2-10- شاخصهای شناسایی بافت هاي فرسوده شهري 134
6-2-11- اعطای تراکم تشویقی در بافتهای فرسوده شهری 134
6-2-12- آیین نامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن 135
6-3- ضوابط و مقررات خاص ارتفاع پذیری بافت های شهری 136
6-3-1- مقدمه 136
6-3-2- ضوابط و مقررات ساختمانی و شهرسازی طرح تفصیلی شهر اصفهان 136
- - تعریف مفاهیم 138
6-3-4- ضوابط و مقررات عمومي 140
- 1- مشرفیت، معماری و نحوه استقرار بناها 141
- 2- پارکینگ ها 143
6-4- جمع بندی و نتیجه گیری 143
بخش دوم : تجزیه و تحلیل یافته ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی تحقیق
فصل هفتم : شناخت اجمالی نمونه موردی
7 -1- مقدمه 147
7-2- معرفی اجمالی شهر اصفهان 148
7 -2-1موقعیت جغرافیایی شهر اصفهان 148
7-2-2- توپوگرافی شهر اصفهان 148
7-3- مهمترین عناصر اقلیمی در شهر اصفهان 149
- 150
7-3-2- ساعات آفتابی 151
7-3-3- موقعیت خورشید 152
7-3-4- سایر عناصر اقلیمی 156
7-4- بررسی تحولات جمعیتی در سرشماریهای رسمی کشور 156
7-5- تاریخچه شکل گیری ساختار فضایی – کالبدی شهر اصفهان 160
7-6- شناخت بافت فرسوده در سطح مناطق شهری اصفهان 164
7 -7- طرح های توسعه شهری در اصفهان 168
7-7-1- طرح های جامع کوکس (1338 ه.ش ) 169
7-7-2- طرح جامع و تفضیلی ارگانیک 170
7-7-3- طرح منطقه اصفهان 172
7-7-4- طرح تجدید در طرح جامع وتفضیلی ارگانیک 173
7-7-5- طرح بازنگري طرح تفصيلي 174
7-8- جمع بندی و نتیجه گیری 176