فایل تحلیل ژئوپلیتیک جنوب شرقی ایران با تاکید بر مهاجرت اتباع خارجی

جزئیات و دریافت

چکیده:

      ورود غیر قانونی اتباع بیگانه از مرزهای شرقی به شهرهای مختلف کشورمان به خصوص اتباع افغانی و پاکستانی از دیرباز بعنوان یکی از معضلات جامعه ایرانی مطرح بوده و این مسئله در طول سال های گذشته از منظر آسیب های اجتماعی همچون تکدی گری، زاغه نشینی و بزهکاری از سوی صاحب نظران و کارشناسان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای از جهان واقع شده که مدام در سیطره قدرت های بزرگ جهانی قرار داشته است و مرزهای این کشور به شدت متأثر از این مناسبات جهانی بوده است. ناهمگونی های مرزهای کشور در ابعاد مختلف به گونه ای است که کمتر منطقه ای از مرز در برابر نوع خاصی از پدیده های مختلف ناامنی و ناهنجاری قرار گرفته است .

منطقه سیستان و بلوچستان 1100 کیلومتر مرز با کشورهای پاکستان و افغانستان و 300 کیلومتر مرز آبی با دریای عمان دارد و به دلیل قرار گرفتن در موقعیت راهبردی و ترانزیتی از اهمیت فراوان برخوردار است لذا

این تحقیق در صدد است تا ضمن پرداختن به  اهمیت ژئوپولیتیک ایران و منطقه جنوب شرق کشور به  بررسی مسائل فرهنگی ،اجتماعی و امنیتی به وجود آمده در نتیجه ورود غیر قانونی اتباع خارجی در کشور و بررسی پدیده های مختلف ناامنی و ناهنجاری و انواع گوناگون تهدیدات خارجی و داخلی بپردازد .

با توجه به اهمیت مطالب و به روز بودن آنها و ملاحظات مرتبط با متغیرها و گزاره های دخیل در روند تحقیق و ابعاد گسترده مسائل امنیتی- سیاسی میان ایران ، افغانستان و پاکستان از چهارچوب روش توصیفی استفاده شده است.

واژگان کلیدی : مرز، ژئوپلیتک ، اتباع خارجی ، تهدیدات

چکیده ............................................................................................................................................................................................1

مقدمه..............................................................................................................................................................................................2

فصـل اول

 فصل اول : کلیات تحقیـق. .....................................................................................................................................................3

1-1:بيان مسئله..................................................................................................................................................................................4

1-2: اهمیت و ضرورت انجام تحقیق................................................................................................................................................5

1-3-  اهداف تحقیق........................................................................................................................................................................6

1-4: سوال  تحقیق............................................................................................................................................................................6

1-4-1- مهمترین سوال مورد بررسی.. .............................................................................................................................................6

1-5: فرضیه ها..................................................................................................................................................................................7

1-5-1: فرضیه های تحقیق .........................................................................................................................................................7

1-6: محدوده مورد مطالعه. ..............................................................................................................................................................7

1-7: بهره وران.................................................................................................................................................................................9

1-8- مشکلات تحقیق.. ...................................................................................................................................................................9

1-9: مفاهیم و واژگان پژوهش..........................................................................................................................................................9

1-9-1: ژئوپلیتیک............................................................................................................................................................................9

1-9-2: امنیت.................................................................................................................................................................................10

1-9-3:مهاجرت..............................................................................................................................................................................10

1-9-4- مرز طبیعی..........................................................................................................................................................................10

1-9-5: مرز سیاسی..........................................................................................................................................................................10

فصـل دوم

فصل دوم : مبانی نظری پژوهش..............................................................................................................................................13

2-1:پیشینه تحقیق.............................................................................................................................................................................14

2-2:مفاهیم و تعاریف.......................................................................................................................................................................15

2-2-1- منطقه و منطقه گرايي..........................................................................................................................................................15

2-2-2- هويت ژئوپليتيك...............................................................................................................................................................16

2-2-3- نظريه سيستم ژئوپليتيك جهاني...........................................................................................................................................16

2-2-4- هیدروپلیتیک. ....................................................................................................................................................................19

2-2-5- تهدیدات ژئواکونومیکی....................................................................................................................................................22

2-3: اولویت های منطقه ایی و هویت ژئوپلیتیک ایران......................................................................................................................25

2-3-1: منطقه خاور میانه .................................................................................................................................................................25

2-3-2:  منطقه خليج فارس..............................................................................................................................................................26

2-3-3:  منطقه شبه قاره ...................................................................................................................................................................26

2-3-4: منطقه آسياي مركزي...........................................................................................................................................................27

2-3-5:  منطقه قفقاز.........................................................................................................................................................................27

2-4 : مکاتب و نظریه ها...................................................................................................................................................................28

2-4-1: مفهوم رادیکال و رادیکالیسم................................................................................................................................................28

2-4-2: حوزه مطالعات جغرافیای رادیکالیسم....................................................................................................................................29

2-5 : انواع دیدگاهها در زمینه ژئوپلیتیک.........................................................................................................................................30

2-6 : رویکرد ژئوپلیتیک از بدو تا کنون...........................................................................................................................................31

2-6-1: رويكرد ژئوپليتيك در دوره تولد.........................................................................................................................................31

2-6-2: رويكرد ژئوپليتيك در دوره افول..........................................................................................................................................33

2-6-3 : رويكرد ژئوپليتيك در دوره احياء و شكوفايي....................................................................................................................34

2-6-4 : رويكرد ژئوپليتيك در دوران نوين.......................................................................................................................................36

2-7:  ژئوپوليتيک ایران و نظام امنيت منطقه ای..................................................................................................................................38

2-8:  منطق تلاش ایران برای کسب نقش بيشتر.................................................................................................................................38

2-9: پیامدهای مهاجرت....................................................................................................................................................................40

2-10 : مهاجرت در كشورهاي صنعتي و جهان سوم...........................................................................................................................41

2- 11: آمارهای جهانی مهاجرت.......................................................................................................................................................42

2-11-1- آمارهای مهاجرت‌کنندگان به کشور ایران..........................................................................................................................43

2-12: انواع مهاجرت........................................................................................................................................................................44

2-13: آثار مهاجرت..........................................................................................................................................................................44

2-14:علل مهاجرت...........................................................................................................................................................................45

2-14-1: عوامل آموزشی..................................................................................................................................................................45

2-14-2: عوامل اقتصادی..................................................................................................................................................................46

2-14-3: عوامل اجتماعی..................................................................................................................................................................46

2-14-4 :عوامل جمعیت شناختی.......................................................................................................................................................47

2-15-موانع مهاجرت........................................................................................................................................................................48

2-16: مزایای مهاجرت......................................................................................................................................................................48

2-17:قوانین مهاجرت........................................................................................................................................................................49

2-17-1: قوانین مهاجرت در ایران.....................................................................................................................................................50

2-18: ضرورت طرد اتباع خارجی از کشور.......................................................................................................................................51

2-19: از سیاست درهای باز تا سیاست درهای بسته............................................................................................................................52

2-20: مهاجران : معضل اجتماعی یا اهرم سیاسی...............................................................................................................................55

2-21: از هویت های بسته تا باز.........................................................................................................................................................57

فصـل سوم

3- روش شناسی تحقیق..............................................................................................................................................................59

3-1:روش تحقیق و مراحل آن..........................................................................................................................................................60

3-1-1:روش تحقیق..........................................................................................................................................................................60

3-1-2:روش گردآوری اطلاعات.....................................................................................................................................................60

3-1-3: روش تجزیه و تحلیل.............................................................................................................................................................60

3-2: متغیرها و شاخص های تحقیق.....................................................................................................................................................61

3-2-1: فرضیه اول............................................................................................................................................................................61

3-2-2:فرضیه دوم.............................................................................................................................................................................61

3-3-:ویژگیهای محدوده مورد مطالعه................................................................................................................................................61

3-3-1:وجه تسمیه.............................................................................................................................................................................61

3-3-2: موقعیت.................................................................................................................................................................................62

3-3-3: ویژگیهای اجتماعی..............................................................................................................................................................63

3-3-3-1 : تعداد و تراکم جمعیت....................................................................................................................................................63

3-3-3-2 : گویش سیستانی.............................................................................................................................................................64

3-3-4: عوارض طبیعی....................................................................................................................................................................65

3-3-4-1 : ارتفاعات.......................................................................................................................................................................65

3-3-4-2:رودخانه ها.......................................................................................................................................................................66

3-3-4-3 : دریاچه ها.......................................................................................................................................................................67

3-3-5: زبان و مذهب.......................................................................................................................................................................67

3-3-6 :اوضاع اقتصادی.....................................................................................................................................................................67

3-3-7: آب و هوا..............................................................................................................................................................................69

3-3-8: زمین شناسی..........................................................................................................................................................................70

3-4: تکنیک های تحقیق...................................................................................................................................................................70

فصـل چهارم

4- یافته های تحقیق....................................................................................................................................................................72

4-1:یافته ها.......................................................................................................................................................................................73

4-1-1:مهمترین منابع چالش زای امنیتی –سیاسی ایران و افغانستان.....................................................................................................73

4-1-1-1:مواد مخدر.........................................................................................................................................................................73

4-1-1-2:پناهندگان افغانی................................................................................................................................................................74

4-1-1-3: مذهب..............................................................................................................................................................................74

4-1-1-4: تروریسم...........................................................................................................................................................................75

4-1-1-5: نیروهای خارجی در افغانستان...........................................................................................................................................78

4-1-1-6 : حقابه رودخانه هیرمند.....................................................................................................................................................78

4-1-2: مهاجرت اتباع افغانی به ایران................................................................................................................................................80

4-1-3: مهاجرت اتباع چهار کشور به ایران برای کار.........................................................................................................................80

4-1-3-1: افزایش 82 درصدی مهاجرت اتباع بیگانه به ایران..............................................................................................................81

4-1-3-2: تهران انتخاب اول خارجی ها برای سکونت و کار.............................................................................................................82

4-1-3-3 : تحصیلات مهاجران.........................................................................................................................................................84

4-1-4: رابطه ایران و پاکستان...........................................................................................................................................................84

4-2- ابعاد داخلي ناامني...................................................................................................................................................................86

4-2-1- انزواي جغرافيايي................................................................................................................................................................86

4-2-2- جنبش هاي قومي دسته جمعي بالقوه...................................................................................................................................86

4-2-3- تنش هاي قومي – مذهبي و عوامل تاثير گذار.....................................................................................................................87

4-3- عوامل خارجي ناامني در مناطق جنوب شرق............................................................................................................................88

4-3-1- حضور قدر تهاي فرامنطقه اي..............................................................................................................................................88

4-3-2- وجود گرو ههاي تروريست.................................................................................................................................................89

4-3-3- قاچاق مواد مخدر................................................................................................................................................................90

فصـل پنجم

5-نتیجه گیری............................................................................................................................................................................92

5-1 جمع بندی مطالب...................................................................................................................................................................93

5-2:یافته های توصیفی..................................................................................................................................................................95

5-2-1: اثبات فرضیه اول...............................................................................................................................................................96

5-2-2: اثبات فرضیه دوم..............................................................................................................................................................98

5-3:نتیجه گیری...........................................................................................................................................................................99

5-4: توصیه ها و پیشنهادات..........................................................................................................................................................100

منابع وماخذ...................................................................................................................................................................................102

پیوست..........................................................................................................................................................................................108

فهرست نقشه ها

نقشه 1- 1: نمایی کلی ازمرز مشترک ...................................................................................................................................8

نقشه 1-2:   تقسیمات سیاسی شهرستان .................................................................................................................................8

نقشه 1-3:  نمایی از تصاویر ماهواره ایی بین مرز...................................................................................................................12

نقشه 2-1:  ساختار فضایی نظریه نظام ژئوپلیتیک جهانی در قرن 21 ......................................................................................19

نقشه 3-1:  موقعیت جغرافیایی استان سیستان و بلوچستان......................................................................................................62

نقشه 3-2: نابرابری در شاخص توسعه  ................................................................................................................................68

نقشه 4-1: محدوده اثرگذاري منطقه ای جغرافیای تروریسم ..................................................................................................76

فهرست جداول

جدول 1- 1: طول مرزهای ایران..... ..........................................................................................................................................6

جدول 2-1:  میزان وابستگی ژئوپلیتیک ایران .........................................................................................................................28

 جدول 3-1:  شاخص بعد خانوار به تفکیک کل کشور ...........................................................................................................63

جدول 3-2:  جمیت بر حسب جنس و گروه سنی.....................................................................................................................63

جدول 3-3:  مساحت استان بر حسب وضعیت اراضی...............................................................................................................66

جدول 3-4: برخی شاخص های اقتصادی اجتماعی . ...............................................................................................................68

جدول 4-1: تعداد عملیات خرابکارانه و تروریستی ..................................................................................................................76

جدول4-2 : منابع چالش زا و مهمترین دلایل اهمیت ایران و افغانستان ......................................................................................80

جدول 4-3:  استان های دارای بیشترین تعداد خارجی .............................................................................................................82

جدول 4-4:  بازگشت مهاجران افغانی از ایران به کشور خود طی سالهای 2010-2002.............................................................96

فهرست نمودارها و تصاویر

نمودار: 3-1: حداقل و حاکثر دما در شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان .......................................................................69

نمودار 4-1:  بیشترین اتباع افغانی موجود به تفکیک استانهای کشور....................................................................................83

نمودار 4-2: بیشترین اتباع عراقی موجود به تفکیک استانهای کشور....................................................................................83

نمودار 4-3:  بیشترین اتباع پاکستانی موجود به تفکیک استانهای کشور...............................................................................83

نمودار 4-4:  عوامل خارجی دخیل در ناامنی جنوب شرق ایران..........................................................................................88

تصویر 5-1: تصاویری از مهاجران غیر قانونی...........................................................................................................110-109