پايان نامه بررسي تاثير رشد شركت بر حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري در شركت هاي بورس
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته حسابداری (آموزش_و_پژوهش)
این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
پايان نامه حسابداري ارشد بررسي تاثير رشد شركت بر حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
چکیده
هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر رشد شرکت برحساسیت بازده سهام به اقلام تعهدی اختیاری درشرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. نمونه آماری پژوهش شامل146 شرکت برای دورههای زمانی 1388 تا 1392 است. فرضیههای پژوهش با استفاده از رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS) و دادههای ترکیبی و نرم افزارEviews تجزیه وتحلیل شده است. . در این پژوهش اقلام تعهدی اختیاری و اختیاری مثبت به عنوان متغیر مستقل و همچنین رشد شرکت به عنوان متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته شده تا تاثیر آنها برحساسیت بازده سهام شرکت مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش برای اندازه گیری اقلام تعهدی اختیاری از مدل تعدیل شده جونز(1991) و برای رشد شرکت از معیار ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که رشد شرکت تاثیر معنا داری بر حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری ندارد در حالیکه رشد شرکت تاثیر معنا داری بر حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری مثبت دارد.
واژگان کليدی: حساسیت بازده سهام، رشد شرکت ، اقلام تعهدی اختیاری، اقلام تعهدی اختیاری مثبت
فهرست
فصل اول: کلیات پژوهش 2
1-1 مقدمه 3
1-2 بيان مسئله 3
1-3 ضرورت و اهميت انجام پژوهش 4
1-4 اهداف پژوهش 5
1-5 سوالات پژوهش 5
1-6 فرضيههاي پژوهش 5
1-7متغیرهای پژوهش 6
1-8قلمروپژوهش 7
1-8-1قلمرو موضوعی پژوهش 7
1-8-2قلمروزمانی پژوهش 7
1-8-3قلمرو مکانی پژوهش 7
1-9 جامعه و نمونه آماري 7
1-10روش پژوهش 8
1-11 تعريف واژهها و اصطلاحات تخصصي 8
1-12کاربرد نتایج پژوهش 9
1-13 ساختار کلی پژوهش 9
1-14 خلاصه فصل 10
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش 11
2-1- مقدمه 12
2-2- مبانی نظری پژوهش : 12
2-2-1 بازده سهام 12
2-2-2- اجزاي بازده سهام 12
2-2-2-1- تفاوت نرخ 13
2-2-2-2- سود نقدي ناخالص هر سهم 13
2-2-2-3- مزاياي حق تقدم 13
2-2-2-4- مزاياي سهام جايزه 14
2-2-3-عوامل موثر بر بازده سهام 15
2-2-4-ریسک و حساسیت بازده سهام 15
2-2-4-1-ریسک 15
2-2-4-2-حساسیت بازده سهام 16
2-2-5- مروري بر مفهوم بنيادي سود و اهميت آن 17
2-2-5-1-سود حسابداری 18
2-2-5-2- سود اقتصادی 18
2-2-5-3- نقاط قوت و ضعف وارد بر سود حسابداري 19
2-2-5-3-1- نقاط قوت سود حسابداري 19
2-2-5-3-2- انتقادات و ايرادات وارد بر سود حسابداري 20
2-2-6- حسابداري تعهدي 21
2-2-6-1- مزاياي مبناي تعهدي 21
2-2-6-2- اقلام تعهدي 23
2-2-6-2-1- اهميت اقلام تعهدي 23
2-2-6-2-2- اقلام تعهدي غير اختياري و اختياري 24
2-2-6-2-3- نابهنجاري اقلام تعهدي 24
2-2-6-2-3-1- انواع مطالعات در ارتباط با ناهنجاري اقلام تعهدي 25
2-2-6-2-4- پيشبيني اقلام تعهدي غير عادي (اختياري) با استفاده از متغيرهاي حسابداري 26
2-2-7- فرضيه پيامدهي (تئوري سيگنالينگ) 26
2-2-8- عدم تقارن اطلاعاتي و هزينههاي نمايندگي 27
2-2-9- مديريت سود 28
2-2-9-1- انگيزههاي مديريت سود 28
2-2-9-1-1- انگيزههاي مربوط به منافع شركت 29
2-2-9-1-2 انگيزههاي مربوط به منافع شخصي 29
2-2-9-2- كنترل و محدود كردن مديريت سود 29
2-2-9-2-1- استانداردهاي حسابداري 29
2-2-9-2-2- حسابرسي مستقل 30
2-2-9-2-3- ويژگيهاي شركت 30
2-2-10- رشد شركت 31
2-2-10-1- عوامل تأثيرگذار بر رشد شركت 32
2-2-10-2- قالبهاي فرصت رشد در شركت 33
2-2-10-2-1- بخش فرصت رشد و ساختار سرمايه 33
2-2-10-2-1-1- نظريه كسر سرمايهگذاري 34
2-2-10-2-1-2- سرمايهگذاري اضافي 34
2-2-10-2-1-3- نظريه سلسله مراتبي 34
2-2-10-2-1-4- نظريه توازي 34
2-2-10-2-2- بخش فرصتهاي رشد و سود تقسيمي 34
2-2-10-2-3- فرصتهای رشد و ساختار مالكيت 35
2-2-11- رابطه بازده و اقلام تعهدي 36
2-2-12- روابط بین اقلام تعهدی وجریانهای نقدی 36
2-2-13- ارتباط بين بازده اقلام تعهدي اختياري و رشد شركتها 37
2-2-14- رابطه سود و بازده 38
2-3- پیشینه پژوهش : 39
2-3-1- تحقيقات خارجي 39
2-3-2 تحقيقات داخلي 42
2-4- خلاصه فصل دوم 49
فصل سوم: روش تحقيق 50
3-1 مقدمه 51
3-2 روش تحقيق 51
3-3روش جمعآوری اطلاعات 52
3-4 ابزار پژوهش وروش تجزیه وتحلیل داده ها 52
3-5 قلمروپژوهش 52
3-5-1 قلمرو موضوعی پژوهش 52
3-5-2 قلمروزمانی پژوهش 52
3-5-3 قلمرو مکانی پژوهش 52
3-6 جامعه و نمونه آماري 52
3-7 طرح مسأله 53
3-8 فرضيههاي پژوهش 54
3-9مدل مورد استفاده براي آزمون فرضيهها 54
3-10 متغیرهای پژوهش و نحوه محاسبه آنها 55
3-10-1 متغیر وابسته 55
3-10-2 متغیر مستقل 56
3-10-3 متغیرتعدیل کننده 57
3-10-4 متغیرهای کنترلی 58
3-11 قاعده تصمیم گیری در مورد آزمون فرضیه پژوهش 59
3-12 مسائل مورد توجه در تخمین مدل 59
3-12-1آزمون پایایی 60
3-12-2 آزمون عدم وجود همخطی بین متغیرهای مستقل(VIF) 60
3-12-3 آزمون ناهمسانی واریانس(آزمون وایت) 61
3-12-4 آزمون خودهمبستگی(گادفری) 62
3-12-5 آزمون عدم خودهمبستگی باقیماندهها یا خطاها(آزمون دوربین-واتسون) 63
3-13آمار توصیفی 64
3-14رگرسیون 64
3-15همبستگی 65
3-15-1 ضریب تعیین 65
3-15-2 ضریب همبستگی 65
3-16روش کلی آزمون فرضیات 66
3-16-1 آزمون معنیدار بودن مدل 66
3-16-2 آزمون معنیدار بودن متغیرهای پژوهش(ضرایب رگرسیون) 67
3-17 نحوه تصمیم گیری برای رد یاپذیرش فرضیه ها 68
3-18 خلاصه فصل 68
فصل چهارم: تجزیه وتحلیل داده ها 69
4-1 مقدمه 70
4-2 آمارتوصیفی 70
4-3 آزمون پایایی 71
4-4 آزمون همخطی 73
4-5 واریانس ناهمسانی 75
4-6 آزمون خود همبستگی برش-گادفری 75
4-7 آزمون رگرسیون 76
4-8 خلاصه نتایج و بررسی فرضیه ها 83
4-8-1 آزمون فرضیه اول 83
4-8-2 آزمون فرضیه دوم 84
4-8-3 آزمون فرضیه سوم 84
4-8-4 آزمون فرضیه چهارم 85
فصل پنجم: 86
نتیجه گیری و پیشنهادات 86
5-1 مقدمه 87
5-2 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ومقایسه با نتایج پژوهش دیگران 87
5-2-1 نتایج آزمون فرضیه اول: 87
5-2-2 نتایج آزمون فرضیه دوم: 88
5-2-3 نتایج آزمون فرضیه سوم: 88
5-2-4 نتایج آزمون فرضیه چهارم: 88
5-3 نتیجه گیری کلی پژوهش 89
5-4 پیشنهادات 89
5-4-1 پیشنهادات مبتنی بر نتایج پژوهش 89
5-4-2 پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی 90
5-5 محدودیتهای پژوهش 91
پیوست ها 92
اسامی شرکتهای استفاده شده در پژوهش 93
جداول تحلیل آماری 94
منابع وماخذ 111
فهرست جداول
جدول (2-1) خلاصه تحقيقات خارجی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
جدول (2-2) خلاصه تحقيقات داخلی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
جدول (3-1) تعيين حجم نمونه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
جدول(4-1) آمار توصیفی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
جدول(4-2) آزمون پایایی متغیرها- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
جدول(4-3): نتایج آزمون همخطی- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
جدول(4-4) بررسی واریانس ناهمسانی- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
جدول(4-5) بررسی خودهمبستگي-نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
جدول(4-6)رگرسیون رشد بالا و اقلام تعهدی اختیاری - نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام. . . . . . . . . . 77
جدول(4-7)رگرسیون رشد پایین و اقلام تعهدی اختیاری - نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام . . . . . . . . 78
جدول(4-8)رگرسیون رشد بالا و اقلام تعهدی اختیاری مثبت -نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام . . . . . . 80
جدول(4-9)رگرسیون رشد پایین و اقلام تعهدی اختیاری مثبت- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري سهام. . . . . 81
جدول(4-10) خلاصه رگرسیون . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
جدول(4-11) خلاصه نتایج فرضیه پژوهش با استفاده نتایج رگرسیون . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
مقدمه
سود حسابداري براساس مبناي تعهدي شناسايي و گزارش ميشود. استفاده از مبناي تعهدي موجب متفاوت شدن ميزان سود عملياتي گزارش شده با خالص جريانهاي نقدي حاصل از عمليات و گزارش يك سري اقلام تعهدي در صورتهاي مالي خواهد شد. سود حسابداري نيز به جزء نقدي و تعهدي قابل تقسيم است كه بخش نقدي آن به دليل اينكه معيار عينيتري براي ارزيابي عملكرد اقتصادي واحد تجاري است، كمتر مورد دستكاري مديريت قرار ميگيرد. اقلام تهدي اختياري به خاطر انتخاب روشهاي حسابداري، تخصيصهاي اختياري، تصميمات مديريت و قضاوتها و برآوردها به وجود ميآيند. به عبارت ديگر از هر شركت به شركت ديگر مقدار و نوع اين اقلام ميتواند متفاوت باشد. از طرفي مديران ميتوانند اطلاعات خصوصي خود را به طور مستقيم از طريق روشهايي مثل انتشار مطبوعاتي و كنفرانسها و يا به طور غيرمستقيم از طريق اقلام تعهدي اختياري منتقل كنند و چون استفاده از روشهاي مستقيم، مديران را در معرض ريسك دادخواهي و هزينه نمايندگي در صورت برآورده نشدن پيشبينيهاي خوشبينانه آنها قرار ميدهد در نتيجه تمايلي به استفاده از روشهاي صريح و دقيق ندارند و گرايش به استفاده از روشهاي نامحسوستر و كمتر آشكارتر دارند به طوريكه از اقلام تعهدي اختياري به خصوص اقلام تعهدي اختياري مثبت در زمان رشد شركت براي علامتدهي عملكرد مطلوب آتي شركت استفاده ميكنند. در اين پژوهش سعي برآن است تا با استفاده از مدلهاي پژوهش به بررسي ارتباط مشخصات رشد شركت و حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري و اختياري مثبت پرداخته شود.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 مقدمه
در این فصل پس از بیان مسئله پژوهش، به تبیین اهمیت وضرورت انجام پژوهش میپردازیم. همچنین اهداف پژوهش و فرضیههای پژوهش را بیان میکنیم. روش پژوهش، جامعه ونمونه آماری، قلمرو پژوهش به تفکیک زمانی، مکانی وموضوعی در این فصل آورده شده است. در ادامه به تعریف واژهها و اصطلاحات مهم پژوهش پرداخته ایم. در پایان فصل ساختار کلی پژوهش و خلاصه فصل آورده شده است.
1-2 بيان مسئله
باتوجه به نقش پررنگ بازارسرمایه دراقتصاد هرکشور، لازم است که سرمایهگذاران ازاطلاعات مالی شرکت آگاه باشند، تا به سرمایهگذاری مناسب وتخصیص بهینه منابع در بازار سرمایه دست یابند.
يكي از اهداف اطلاعات حسابداري كمك به استفاده كنندگان در پيشبيني جريانهاي نقد آتي و به تبع آن پيشبيني بازده سرمايهگذاري است. بخشي از متغيرهاي تأثيرگذار بر بازده سهام شركتها ناشي از اطلاعات مالي است كه از طريق سيستم حسابداري تهيه ميشود.
از مهمترين اقدامات در حوزه سرمايهگذاري، تخصيص بهينه منابع است. از طرفي سرمايهگذاران هميشه به دنبال كسب حداكثر بازدهي با استفاده از منابع مالي در اختيارشان هستند. از آن جايي كه پيشبيني سهام يكي از مهمترين مسائل براي سرمايهگذاران در بازارهاي سرمايه است ارقامي كه بتوانند اين اطلاعات را براي سرمايهگذاران فراهم كند داراي اهميت فوقالعادهاي ميباشند. لذا اطلاعات افشا شده برای استفاده سرمایهگذاران و اعتبار دهندگان باید سودمند و قابل اتکا باشد.
ازطرفی دیگرGAAP آزادی عمل را برای مدیران فراهم میآورد به طوری که مدیران در شرکتها میتوانند از طریق مکانیسمهایی مثل نشر در مطبوعات(مستقیم) و یا اقلام تعهدی اختیاری(غیرمستقیم) اطلاعات خصوصی شرکت را منتشر کنند(اسکینر 1997).
گزارشگري مالي با هدف ارائه اطلاعات سودمند به استفاده كنندگان مالي، ميبايست امكان قضاوت درباره انتخاب روشهاي گزارشگري، برآوردها و افشاء مناسب شرايط اقتصادي شركت را براي مديران فراهم سازد. بنابراين ممكن است آزادي عمل مديران، اجازه و فرصت گزارش هدفمند سود را، صرفنظر از انعكاس واقعيتهاي اقتصادي فراهم سازد. (هيلي و الن 1999)
مطالعات قبلی نشان میدهند که مدیران به علت خطرات و ریسکهای حقوقی(بگینسکی وهمکاران2002) و هزینههای نمایندگی (برگر و هان 2007) نمیتوانند رو ش ومکانیزم روشنی درپیش بگیرند. به نظر میرسد که مدیران در شرکتهای با رشد بالا دارای انگیزههای نسبتاً زیادی برای استفاده از مکانیزمهای دقیق تر ودارای وضوح کمتر میباشند برای این منظور مدیران مایل به استفاده از اقلام تعهدی اختیاری هستند به خصوص اقلام تعهدی اختیاری مثبت که سود را افزایش داده تا بتوانندعملکرد واجرای بهتر و مناسبتر را در آینده نشان دهند(رابین و وو 2014). اقلام تعهدي بيانگر تفاوت بين سود حسابداري و جز نقدي آن است. در صورتي كه اقلام تعهدي مثبت باشد، بيانگر اين نكته است كه سود حسابداري از وجوه نقد حاصل از عمليات واحد تجاري، بسيار بيشتر است (كنان و همكاران، 2006).
اقلام تعهدی اختیاری به خاطر انتخاب روشهای حسابداری، تخصیصهای اختیاری تصمیمات مدیریتی و قضاوتها و برآوردها به وجود میآیند. به عبارت دیگر از هر شرکت به شرکت دیگر مقدار ونوع این اقلام میتواند متفاوت باشند. بنابراین دراین پژوهش به بیان این مسئله که آیا رشد شرکت باارزشگذاری اقلام تعهدی اختیاری واختیاری مثبت(حساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری و اختیاری مثبت)مرتبط بوده یا نه پرداخته شده است.
1-3 ضرورت و اهميت انجام پژوهش
مديران در شركتهاي با رشد بالا ميتوانند اطلاعات خصوصي شركت را مستقيماً از طريق روشها و مكانيزمهايي مانند جلسات مطبوعاتي، كنفرانس و يا به صورت غير مستقيم و از طريق اقلام تعهدي اختياري به اطلاع ذينفعان و سرمايهگذاران برون سازماني برسانند. بنابراين يكي از ضرورتهاي انجام اين پژوهش آگاهي سرمايهگذاران و صاحبان سرمايه و حسابرسان در ارتباط با شناسايي انگيزههاي مديريت در استفاده از روشهاي غير مستقيم اطلاعرساني از قبيل استفاده از اقلام تعهدي اختياري و اقلام تعهدي اختياري مثبت به خصوص در زمان رشد شركتها براي نشان دادن عملكرد بهتر شركت خود و همچنين كاهش تعهدات قانونی، به جاي استفاده از روشهاي اطلاعرساني مستقيم كه پيامدهاي قانوني را نيز براي آنها در صورت محقق نشدن اطلاعات منتشر شده به همراه دارد، ميباشد تا با شناسايي اين عوامل و انگيزهها سرمايهگذاران و صاحبان سرمايه تصميات مفيدتري را در جهت سرمايهگذاري و تخصيص منابع و حسابرسان در جهت حسابرسي شركت داشته باشند.
1-4 اهداف پژوهش
هدف از انجام این پژوهش:
1. شناخت حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري در شركتهاي با رشد بالا.
2. شناخت حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري در شركتهاي با رشد پایین.
3. شناخت حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري مثبت در شركتهاي با رشد بالا.
4. شناخت حساسيت بازده به اقلام تعهدي اختياري مثبت در شركتهاي با رشد پایین.
1-5 سوالات پژوهش
هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه حل یابی برای یک مسئله اصلی که در قالب یک پرسش ظهور کرده است، آغاز میشود. بدین لحاظ برای اینکه انسجام، هدفمندی و کاربردی بودن پژوهش حفظ شود، بایستی پیرامون مسئله اصلی سازماندهی شود. بادر نظر گرفتن مبانی و اهداف خاص پژوهش، سوالات پژوهش به صورت زیر مطرح میگردد:
سوال 1: آيااقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 2: آيا اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 3: آیا اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
سوال 4: آیا اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد؟
1-6 فرضيههاي پژوهش
فرضیه عبارت است از اصل یا حالتی که اغلب بی آنکه اعتقادی نسبت به آن وجود داشته باشد، پذیرفته میشود تا بتوان از آن نتایج منطقی استخراج کرد و بدین ترتیب مطابقت آن با واقعیاتی که نزد ما معلوم است یا میتوان آنها را معلوم ساخت، آزمود. در هر پژوهش علمی، پژوهشگر باید نسبت به نتایج احتمالی پژوهش خود یک یا چند فرضیه احتمالی در نظر بگیرد تابتواند کوشش خود و کار پژوهش رادر جهت مشخص هدایت واز پراکندگی در آن جلوگیری کند. فرضیه توجیه و تبینهای معینی رادر باره واقعیات عرضهمیکند و بنابراین پژوهشگران رادر بررسی این تبینیات و تجربههایی وسیع کمک و هدایت میکند. تنظیم فرضیه موجب میشود که از ادعای آنهایی که مایل به انجام پژوهش در زمینهای هستند، اما صلاحیت آن را ندارند جلوگیری شود. زیرا فرضیهای که دانشمندان قبل از پژوهش خود بیان میکند نشانه آگاهی او در یک زمینه خاص است. فرضیه معمولا قوهابتکاروتفکر محقق ودر حقیقت شالوده قانون است. (امین، 1390). در این پژوهش با در نظر گرفتن سوالهای اصلی پژوهش که بر پایه مطالعات انجام شده ویافتههای مطالعات قبلی تدوین شده، اقدام لازم برای تدوین فرضیههای پژوهش به عمل آمده است. از این رو فرضیههای پژوهشبه شرح زیر تدوین شده اند:
فرضيه 1:اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضيه 2: اقلام تعهدی اختیاری در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضیه 3:اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد بالا تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
فرضیه 4:اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت هایی با رشد پایین تاثیر معناداری بر بازده سهام دارد.
1-7متغیرهای پژوهش
متغیروابسته:
بازده سهام: بازده سهام در طي يك دوره در بر گيرنده تمام مزايايي است كه به صاحب سهام تعلق ميگيرد. بازده سهام شامل تفاوت قيمت سهام در ابتدا و پايان دوره، سود نقدي هر سهم و مزاياي ناشي از افزايش سرمايه به صورت حق تقدم خريد سهام و سود سهمي و يا سهام جايزه است (ابراهيمي كردلر، 1384).
متغیر مستقل:
اقلام تعهدي اختياري: اقلام تعهدي اختياري اقلامي است كه مديريت بر آنها كنترل دارد و ميتواند آنها را به تأخير اندازد و يا حذف و يا ثبت و شناسايي آن را تسريع بخشد (استا و قيطاسي، 1391) و (حجازي، 1390). تعهدات اختياري از طريق استانداردهاي حسابداري الزامي و تحت تأثير شرايط اقتصادي شركت است. تعهدات اختياري نسبت به تعهدات غير اختياري، شامل اطلاعات كمتري براي بازار است، زيرا تعهدات اختياري تداوم كمتري نسبت به تعهدات غير اختياري دارند و ممكن است علامتي از رفتار فرصتطلبانه باشد. تجزيه تعهدات به اختياري و غير اختياري تصديق ميكند كه كل تعهدات براي اطلاعرساني بهتر صورتهاي مالي استفاده ميشود (استا و قيطاسي، 1391). همچنین در این پژوهش علاوه بر اقلام تعهدی اختیاری از اقلام تعهدی اختیاری مثبت (بزرگتر از صفر) نیز استفاده شده است .
1-8قلمروپژوهش
1-8-1قلمرو موضوعی پژوهش
این پژوهش به بررسی تاثیررشدشرکت برحساسیت بازده به اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد.
1-8-2قلمروزمانی پژوهش
قلمرو زمانی پژوهش 5 ساله از سال 1388 تا سال 1392 میباشد.
1-8-3قلمرو مکانی پژوهش
بورس اوراق بهادار تهران
1-9 جامعه و نمونه آماري
جامعه¬ی آماری پژوهش، شامل کلیه شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال 1388 تا پایان سال 1392 در بورس فعال بودهاند. بنابراین جامعه آماری با استفاده ازروش حذفی سیستماتیک وباتوجه به معیارهای زیر، انتخاب شده است :
1) باتوجه به دوره زمانی در دسترس اطلاعات(1392-1388)، شرکت قبل از سال 1388دربورس اورق بهادار پذیرفته شده باشدونام آن تاپایان سال1392 از فهرست شرکتهای یاد شده حذف نشده باشد.
2) به منظور افزایش هم سنجی وهمسان سازی شرایط انتخابی شرکت ها، پایان سال مالی شرکت 29اسفند ماه میباشد.
3)به دلیل متفاوت بودن ماهیت اقتصادی شرکت نظیر (شرکت سرمایهگذاری، واسطه گری، هلدینگ، بانک و لیزینگ)ازسایر شرکتها،این شرکتها از نمونه حذف شده اند.
4) اطلاعات مورد نیاز متغیرهای پژوهش (گزارش هیات مدیره، صورتهای مالی و یاداشتهای توضیحی) در دسترس باشد.
5)شرکتها نباید توقف فعالیت داشته و دوره مالی خود را طی سالیان 1388-1392تغییر داده باشند.
1-10روش پژوهش
این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه انجام از نوع پژوهشهای توصیفی است که به بررسی همبستگی بین متغیرها خواهد پرداخت از نظر بعد زمانی نیز از نوع تحقیقات پس رویدادی است و از اطلاعات تاریخی شرکتهای نمونه استفاده میکند.
1-11 تعريف واژهها و اصطلاحات تخصصي
اقلام تعهدي اختياري: اقلام تعهدي اختياري اقلامي است كه مديريت بر آنها كنترل دارد و ميتواند آنها را به تأخير اندازد و يا حذف و يا ثبت و شناسايي آن را تسريع بخشد (استا و قيطاسي، 1391) و (حجازي، 1390). تعهدات اختياري از طريق استانداردهاي حسابداري الزامي و تحت تأثير شرايط اقتصادي شركت است. تعهدات اختياري نسبت به تعهدات غير اختياري، شامل اطلاعات كمتري براي بازار است، زيرا تعهدات اختياري تداوم كمتري نسبت به تعهدات غير اختياري دارند و ممكن است علامتي از رفتار فرصتطلبانه باشد. تجزيه تعهدات به اختياري و غير اختياري تصديق ميكند كه كل تعهدات براي اطلاعرساني بهتر صورتهاي مالي استفاده ميشود (استا و قيطاسي، 1391).
رشد شركت: رشد شرکت یکی از مهم ترین اهداف استراتژیک برای یک بنگاه تجاری قلمداد میشود و در بقاء و رقابت پذیری شرکت اثر گذار میباشد. موتانن (2008) بیان میکند که این متغیر چشم اندازی از آینده شرکت را به دست میدهد وشرکت هایی که به سرعت در حال رشد هستندعدم تقارن اطلاعاتی بیشتری نسبت به سایر شرکتها دارند. در خصوص رشد شرکت، گیبرت (1931) بیان میکند که رشد شرکت به اندازه شرکت وابسته نیست واین موضوع به قانون گیبرت شهرت دارد. در اين پژوهش از نسبت ارزش بازار به ارزش دفتري حقوق صاحبان سهام (نسبت M/B) به عنوان شاخصي براي رشد استفاده شده است.
بازده سهام: بازده سهام در طي يك دوره در بر گيرنده تمام مزايايي است كه به صاحب سهام تعلق ميگيرد. بازده سهام شامل تفاوت قيمت سهام در ابتدا و پايان دوره، سود نقدي هر سهم و مزاياي ناشي از افزايش سرمايه به صورت حق تقدم خريد سهام و سود سهمي و يا سهام جايزه است (ابراهيمي كردلر، 1384).
حساسيت بازده سهام: حساسیت بازده سهام، یکی از موضوعهای بحث بر انگیز مالی است که در سالهای اخیر مورد توجه محققان بازار سرمایه در بازارهای نوظهور قرار گرفته است (للداکیس ، 2004). دلیل اصلی این گرایش به ارتباط بین حساسیت قیمت سهام وبه تبع آن بازده وتاثیر آن بر عملکردبخش مالی وهمچنین کل اقتصاد برمی گردد. از طرف دیگر، حساسیت بازده سهام، نوسانات احتمالی بازده سهام براثرتغییر در بازدهی پرتفوی صنعت است که هم به نوسانات مثبت وهم به نوسانات منفی اشاره دارد. در نتیجه فایده مندی مطالعه حساسیت بازده سهام از طرف سرمایهگذاران از این جهت است که آنها حساسیت بازده سهام را به عنوان معیاری از ریسک در نظر میگیرند وهمچنین خطمشیگذاران بازار سرمایه میتوانند از این معیار به عنوان ابزاری برای اندازهگیری میزان آسیبپذیری بازار سهام استفاده نمایند (ظفر و همکاران ، 2008).
جريان نقدي عملياتي: فعاليتهاي عملياتي، فعاليتهاي اصلي مولد درآمد عمليات واحد تجاري است. فعاليتهاي مزبور متضمن توليد و فروش كالا و ارائه خدمات است و هزينهها و درآمدهاي مرتبط با آن در تعيين سود و زيان عملياتي در صورت سود و زيان منظور ميشود (استاندارد شماره 2).
1-12کاربرد نتایج پژوهش
این پژوهش به مطالعه تاثیر متغیرهای انتخاب شده بر حساسیت بازده شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تمرکز مینماید. نتایج حاصله به واسطه تحلیل دادهها ممکن است به چند توصیه راهبردی مفید برای شرکتهای مورد مطالعه جهت بهتر مدیریت کردن عوامل رشد شرکت منجر شود. همچنین یافتههای این پژوهش میتواند مورد استفاده سرمایهگذاران، تحلیلگران و جامعه دانشگاهی قرار گیرد.
1-13 ساختار کلی پژوهش
فصل اول: شامل کلیاتی در خصوص موضوع پژوهش و چکیدهای از سایر فصلهای پژوهش میباشد بدین منظور، هدف پژوهش به عنوان گامی در جهت توسعه پژوهشهای اثباتی برای درک بهتر نقش کیفیت اطلاعات حسابداری در این فصل بیان و سپس موضوع پژوهش تشریح وتوجیه اهمیت آن مطرح گردیده است، در نهایت برخی از مفاهیم کلیدی در پایان فصل ارائه شده است.
فصل دوم: شامل مبانی نظری پژوهش وپیشینه پژوهشهای انجام شده در ایران و جهان میباشد. بدین منظور، در این فصل به طور فشرده نگاهی به مبانی نظری پشتوانههایانجام این پژوهش دارد و با بررسی یافتههای تجربی درباره موضوع این پژوهش و موارد مشابه، به بررسی اهمیت و تشریح تئوریک متغیرهای مورد استفاده میپردازد وسپس پیشینه مختصری از پژوهشات انجام شده قبلی در ارتباط با موضوع پژوهش در سطح داخلی و بین المللی را ارائه میدهد.
فصل سوم:شامل مواردی چون اجرای پژوهش، الگوهای مورد استفاده در آزمون، فرضیههای پژوهش و روش اندازهگیری متغیرهای مربوط میباشد. در این فصل، علاوه بر این موارد به تعریف عملیاتی متغیرها و مشخص نمودن جامعه آماری پرداخته میشود.
فصل چهارم:شامل آزمون فرضیهها و تجزیه و تحلیل یافتههای پژوهش میباشد. بدین منظور،یافتهها در دو بخش آمارههای توصیفی و استنباط آماری مورد بررسی قرار میگیرند وسپس مدلهای مختلف تجزیه و تحلیل و رگرسیون چند متغیره ارائه ونتایج آزمونهای آماری بیان میشوند.
فصل پنجم:شامل نتیجه گیری از اجرای پژوهش وارائه پیشنهادهای لازم میباشد. بدین منظور دراین فصل ابتدا نتایج تشریح ومورد ارزیابی قرار گرفته، وبا یافتههای پژوهشات مشابه قبلی مقایسه میشود.
1-14 خلاصه فصل
این فصل شامل کلیاتی در خصوص موضوع پژوهش است. بدین منظور، در این فصل مسئله پژوهش، چارچوب نظری پژوهش سپس هدف پژوهش مطرح شد. در ادامه سؤالات، فرضیه¬ها، روش پژوهش و روش جمعآوری دادهها و نحوه تجزیه و تحلیل آنها بیان شد. همچنین متغیرهای پژوهش و نحوه اندازهگیریآنها و مدل آزمون فرضیات، جامعه آماری و قلمرو پژوهش بیان شد. در نهایت، تعریف عملیاتی واژگان پژوهش بیان شد. در فصل دوم به بیان مبانی نظری و پیشینه¬پژوهشهای انجام شده می-پردازد. در این فصل مبانی نظری به عنوان پشتوانه انجام این پژوهش و سپس پیشینه¬پژوهشهای انجام شده در ارتباط با موضوع پژوهش بحث می¬شود
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه
در فصل دوم ابتدا به بررسي مفاهيم و تئوريهاي موجود در زمينه سود ميپردازيم. سپس به بيان مفهوم اقلام تعهدي پرداخته و انواع طبقهبندي آن را توضيح خواهيم داد و در انتها به تحقيقاتي كه در اين زمينه انجام گرفته و به نتايج حاصل از اين تحقيقات خواهيم پرداخت.
2-2- مبانی نظری پژوهش :
2-2-1 بازده سهام
معمولاً مهمترين معيار ارزيابي عملكرد موسسات، در حال حاضر نرخ بازده سهام است. اين معيار به تنهايي داراي محتواي اطلاعاتي براي سرمايهگذاران بوده و براي ارزيابي عملكرد مورد استفاده قرار ميگيرد. وقتي اين معيار كاهش يابد زنگ خطري براي شركت است و عملكرد شركت را مناسب نشان نميدهد. اين معيار داراي محتواي اطلاعاتي زيادي ميباشد، زيرا ارزيابي عملكرد بر مبناي ارزش بازار، اطلاعات سرمايهگذاران را به خوبي منعكس ميكند.
بازده در فرايند سرمايهگذاري نيروي محركي است كه ايجاد انگيزه ميكند و پاداشي براي سرمايهگذاران محسوب ميشود. منظور از بازده كل، مجموعه مزايايي است كه در طول سال به سهم تعلق ميگيرد، مجموعه اين مزايا شامل موارد زير است:
1-افزايش قيمت سهام در آخر سال مالي نسبت به ابتداي سال مالي مورد محاسبه (تفاوت نرخ اول و آخر سال مالي سهم شركت).
2-سود نقدي ناخالص هر سهم طبق مصوبه مجمع عمومي صاحبان سهام كه بعد از كسر ماليات پرداخت ميگردد.