استرس پدیده ای پیچیده و ضروری زندگی است که گا هی مشکل سازمی شود و اگرانسان قادر به سازگاری با آن نباشد جسم و روان او مورد تهدید قرار می گیرد. تمایل به کنارآمدن با استرس راه مثبتی است که باعث دستیابی تدریجی به ارتقاء سلامتی می شود(سلمانی باروق و همکاران، 1383).
در دنیای ایده آل و کامل، می توان کودکان و نوجوانان را از هر نوع استرسی و شرایط استرس زا و اثرات منفی چنین شرایطی دور نگه داشت و از آنها در برابر تنش ها حفاظت کرد. ولی آنها در دنیایی پر نقص و عیب زندگی و رشد می کنند، نه دنیایی کامل. پس گرچه در این دنیا امکان ندارد که کودکان را از هر نوع استرسی که بر زندگی شان تاثیر می گذارد دور نگه داشت ولی حداقل می توان نیروهای روحی که فرد را در برابر تنش و استرس یاری می کنند در فرد تقویت کرد. گسترش مشکلات رفتاری که در نتیجه ی تجربه ی اتفاقات ناگوار بروز می کنند تنها به دلیل واکنش نشان دادن در برابر این اتفاقات نیست بلکه به دلیل حس ناامیدی و یأسی است که در نتیجه ی چنین تجاربی در فرد ایجاد می شود(ویل ، 2006).
عوامل مختلفی در تعدیل استرس های ناشی از انتظارات تحصیلی دخیل می باشند. برای نمونه امید، همانگونه که در متون روان شناسی مثبت گرا نیز مطرح شده است، فرضیه ی مطرح شده در روان شناسی مثبت بر این اساس است که به جای آنکه تنها بر رفع مشکلات و نوا قص به شیوه ی قدیمی تمرکز کنیم بهتر است به پرورش و تقویت نیروها و ویژگی های مثبت در فرد بپردازیم. در این صورت بهتر می توان به افراد کمک کرد. (ویل، 2006) امید یکی از سازه هایی است که به عنوان شاخص توانمندی افراد در بهزیستی (رفاه) مثبت مورد توجه واقع شده است. امید در ادبیات روان شناسی، به عنوان یک موقعیت انگیزشی مثبت و یک فرایند شناختی -هیجانی تعریف می شود که منجر به یک حرکت هدفمند به سوی یک هدف مشخص می گردد. و با عملکردهایی نظیر سازگاری روان شناختی، سلامت جسمی، مهارت حل مساله و وضعیت تحصیلی همبستگی بالایی دارد(جکسون ، ویس ، لاندکوئیست ، 2003). امیدواری یک روش ارزشمند برای پاسخ فعالانه به محیط است که فرایند آموزشی را در افراد تسهیل می کند(شید ، 2006). همه افراد ظرفیت افکار امیدوارانه را دارند و سطح تفکر امیدوارانه قابل افزایش است. مفهوم امید یک ایده ابتکاری تازه است که هر روز تعداد بیشتری از پژوهشگران از طریق یافته های تازه تحقیقات خود را روی این مسأله بنا می کنند(اسنایدر ، 2000).
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه بیان مساله اهمیت وضرورت انجام تحقیق اهداف تحقیق فرضیه های تحقیق تعریف مفاهیم تحقیق تعاریف نظری تعاریف عملیاتی
فصل دوم پیشینه تحقیق
مقدمه معنی لغوی استرس تعاریف استرس نظریه های استرس
نظریه روان تحلیل گری
نظریه پردازش اطلاعات
الگوی فرهنگی- اجتماعی
الگوی دو هرند
نظریه شناختی -هیجانی
مدل زیستی-روانی-اجتماعی
استرس و مدرسه
استرس تحصیلی
استرس تحصیلی در دانش آموزان
مدیریت استرس در مدرسه
توصیه های برای کاهش استرس مدرسه
تفاوت استرس با اضطراب وافسردگی
استرس واضطراب امتحان
استرس وموفقیت تحصیلی
استرس ونوجوانی
فنون کاهش استرس در نوجوان
مفهوم شناسی امید
تعریف امید
تاریخچه ی امید
نظریه های امید
نظریه امید آوریل
نظریه امید استاتلند
نظریه ی امید اسنایدر
رشد امید
مولفه های امید اسنایدر
مولفه اول هدف
راهبرد های رشد اهداف
دومین مولفه تفکر گذرگاه
توانمدسازی تفکر گذرگاه
مولفه سوم تفکر عامل(کارگذار)
افزایش حس کارگزار(عامل)
مدیریت موانع به سمت امیدواری
روش های ایجاد اهداف در نوجوانان
روش های ایجاد انگیزه و نیروی عامل در نوجوانان
روشهای مسیریابی در نوجوانان
ارتباط اجزا تشکیل دهنده ی امید
پیشینه تحقیق
تحقیقات انجام شده در ایران
تحقیقات انجام شده درخارج کشور
فصل سوم روش تحقیق
مقدمه
طرح پژوهش
جامعه آماری
گروه نمونه وشیوه گزینش آنها
ابزارهای پژوهش
شیوه اجرا
روش و ساختار جلسات درمانی
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
فصل چهارم تجزیه و تحلیل داد ه ها
مقدمه
شاخص های توصیفی مربوط به متغیر های پژوهش
بررسی فرضیه های پژوهشی
فرضیه اول پژوهش: آموزش امید بر استرس تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.
فرضیه دوم پژوهش: آموزش امید بر میزان امید دانش آموزان تاثیر دارد.
فصل پنجم بحث و نتیجه گیری
بحث و تفسیر
جمع بندی مباحث
محدودیت های پژوهش
پیشنهادات
پیشنهادات کاربردی
پیشنهادات پژوهشی
منابع فارسی
منابع لاتین
ضمایم
فهرست جداول
جدول 4-1، شاخص های توصیفی متغیر استرس تحصیلی
جدول 4-2، شاخص های توصیفی متغیر امید
جدول4-3، آزمون لوین به منظور بررسی همگنی واریانس ها
جدول4-4، آزمون کلموگروف- اسمیرنف به منظور بررسی نرمال بودن توزیع
جدول 4-5، آزمون خطی بودن رابطه پیش آزمون و پس آزمون
جدول 4-6، آزمون F به منظور بررسی همگنی شیب ضرایب رگرسیون
جدول 4-7، آزمون تحلیل کوواریانس متغیر استرس تحصیلی در گروه آزمایشی و گروه کنترل
جدول4-8، آزمون لوین به منظور بررسی همگنی واریانس ها
جدول4 -9، آزمون کلموگروف- اسمیرنف به منظور بررسی نرمال بودن توزیع
جدول 4-10، آزمون خطی بودن رابطه پیش آزمون و پس آزمون
جدول 4-11، آزمون F به منظور بررسی همگنی شیب ضرایب رگرسیون
جدول 4-12، آزمون تحلیل کوواریانس متغیر امید در گروه آزمایشی و گروه کنترل
فهرست نمودارها
نمودار 4-1: نمودار میانگین پیش آزمون و پس آزمون افراد هر دو گروه در متغیر استرس تحصیلی
نمودار 4-2: نمودار میانگین پیش آزمون و پس آزمون افراد هر دو گروه در متغیر امید
نمودار4-3: خطی بودن رابطه پیش آزمون و پس آزمون متغیر استرس تحصیلی
نمودار4-4: خطی بودن رابطه پیش آزمون و پس آزمون متغیر امید