فایل نبرد سلطان سنجر با ترکان غز
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته ادبیات (آموزش_و_پژوهش)
بخشی از متن اصلی :
ترکان غز و درگیری با سنجر:
اوغوزهایی که در سال 548 ه.ق با سلطان سنجر
درگیر شدند، قبل از آمدن به خراسان در ماوراءالنهر سکونت داشتند. مناطق سکونت آنها
به احتمال قریب به یقین در مناطق شمال و شمال شرق بخارا بود. آنها به دو گروه قبیله
ای تقسیم می شدند. در رأس «اوچ اوق ها» طوطی بگ بن اسحاق بن خضر تحت عنوان دادبگ و
در رأس «بوزاوق ها» قورقوت بن عبدالحمید قرار داشت. آنها امیرانی هم به نام های دینار،
بختیار، ارسلان چغری و محمود داشتند. که اینها
بیگ های طایفه بودند علاوه بر اینها، بیگ هایی به نام های محمد، سنجر، بیگ داوود و
سلمنجی نیز وجود داشتند که اشخاص ثروتمندی بودند. اوغوزها در ماوراءالنهر تحت حاکمیت
قره خانیان (محمد ارسلان خان) بودند و مناسبات خوبی بین طرفین جریان داشت. آنها به
حالت کوچ نشینی زندگی می کردند. اتسز به آنان اجازه داده بود که در مرزهای خوارزم قشلاق
کنند و احشام خود را در آن حوالی بچرانند.
علت مهاجرت آنها و آمدنشان به خراسان در
ارتباط با فشارهایی بود که از جانب قرلق ها به آنها وارد می شد. ابن اثیر نقل می کند
که این دسته از غزان را قرلق ها از اوطانشان در ماوراءالنهر بیرون رانده بودند. همانطور
که در فصل قبل اشاره شد. قرلق ها با قراختاییان همکاری کردند. آنها که در وجود قراختاییان
برای خود پشتیبان نیرومندی را می دیدند در جنگی که در سال 536ه.ق/1141م که بین قراخانیان
و سلطان سنجر روی داد، درشکست اردوی سنجر نقش مهم و مؤثری داشتند و پس از آن با پشتیبانی
قره ختاییان اوغوزها را از ناحیه بیرون راندند. اوغوزها که به نوعی در ماوراءالنهر
آواره شده بودند اجباراً به دعوت زنگی بن خلیفه شیبانی که امیر طخارستان بود. پاسخ
مثبت دادند و به این سرزمین آمدند. و در ناحیه طخارستان واقع در شرق بلخ اسکان گزیدند.
بنابر اظهار راوندی و ظهیرالدین نیشابوری
غزان در سرزمین «ختلان» یا «ختل» در همسایگی سرزمین چغانیان بین رودهای وخشاب و جیحون
ساکن گردیدند. تعداد چادرهای آنها را در حدود
چهل هزار ذکر کرده اند. که این رقم به نظر
بسیار مبالغه آمیز می آید. اوغوزها از جانب سنجر به خدمت گرفته نشدند، بلکه مثل سایر
رعایا با آنها رفتار شد. برای آنها مالیات مقرر شد که به خزانه شاه واریز می شد.این
مالیات به میزان 24000گوسفند در سال بود. دستگاه
اداری حاکم بلخ مساعی فراوانی مبذول می داشت تا رسوم مالیاتی معمول در نواحی اسکان
یافتگان را در میان غزان نیز به کار بندد که این خود موجب مناقشه و مقاومت غزان شده
بود.
میان زنگی بن خلیفه شیبانی امیر طخارستان
و عمادالدین قماج که والی و نماینده سنجر در بلخ بود و بر طخارستان نیز که اقطاعات
وسیعی در آنجا داشت حکومت می کرد، رقابت و اختلاف بود. و به نظر می رسد که زنگی بن
خلیفه قصد داشت از نیروی جنگی این اوغوزها در درگیری با امیر قماج استفاده نماید و
به همین جهت نیز از آنها دعوت کرد تا به ناحیه طخارستان بروند.
ابن اثیر می نویسد که قماج وقتی وضع را
چنین دید، توانست با وعده و وعید غزان را فریب دهد. در جنگی که بین امیرقماج و امیر
زنگی بن خلیفه روی داد. غزان، زنگی بن خلیفه را رها کرده و جانب امیرقماج را گرفتند.
در نتیجه همین امر امیر زنگی شکست خورد و امیر قماج توانست او و پسرش را اسیر کند.
او ابتدا پسرش را کشته و گوشت فرزند را به خورد پدرش (زنگی بن خلیفه) داد و گویا بعد
هم وی را به قتل رسانید. بعد از این واقعه امیرقماج در مقابل خدمتی که غزان به او کرده
بودند چراگاه هایی را در حدود بلخ به غزان واگذار نمود.
غزان مدتی بدون درگیری و زد وخورد در ناحیه
خود سکونت داشتند. تا اینکه فرمانروای غوری حسین بن حسین غوری معروف به جهانسوز قصد
تصرف بلخ را نمود. امیرقماج همراه با غزان به مقابله او رفت. در نبردی که روی داد غزان
در میانه جنگ، جانب حسین غوری را گرفتند و امیر قماج را تنها گذاشتند در نتیجه امیرقماج
شکست خورد و بلخ به تصرف حسین غوری درآمد. امیر قماج از سنجر کمک خواست و سنجر توانست
در سال 547 ه.ق در جنگی که در ناحیه هریرود رخ داد، حسین غوری را شکست دهد.
به قول جوزجانی در اثنای جنگ اوغوزها، خلج
ها و ترک هایی که در جناح راست اردوی غور حضور داشتند به سپاه سلطان سنجر پیوستند. امیر قماج بدین ترتیب کینه غزان را در دل گرفت.
در این زمان قبایل دیگری نیز به غزان پیوسته و آنها ارسلان بوغا را به سرداری خود برگزیدند.
البته از منابع تنها ابن اثیر این نکته را آورده است و در منابع دیگر به نام های دیگری
از سرداران غز چون بختیاربیگ، دیناریگ، طوطی بیگ، و... برخورد می کنیم. بعد از شکست
و مطیع شدن حسین غوری، امیر قماج از غزان خواست که چراگاههای خود را در ختلان و حوالی
بلخ ترک کنند و از منطقه او بیرون بروند.
فهرست مطالب
کليات
1-25
مقدمه
1
طرح موضوع
4
طرح مسئله
5
طرح مفروضات
5
روش تحقيق
6
ضرورت انجام تحقيق
7
قلمرو تحقيق
7
کلمات کليدی و مفاهيم
8
نقد و بررسی منابع
10
بخش اول: ترکان غزتا دوره سلجوقی
26-71
1- اوضاع
جغرافيايی آسيای مرکزی و ساکنان آن 26
1-1- جغرافيای آسيای مرکزی
26
2-1-ساکنين آسيای مرکزی
28
2 -اصل و منشا اوليه ترکان غز
31
1-2-منشا نام غز
31
2-2-نژاد غزان
32
3-2-مساکن غزان 33
4-2-مهاجرت غزان
36
3-ويژگی های سياسی، اجتماعی، اقتصادی و
فرهنگی غزان 40
1-3-اوضاع سياسی غزان 40
2-3-اعتقادات دينی غزان
41
3-3-آداب و رسوم غزان
44
4-3-زندگی اقتصادی
40
4-گذشته تاريخی غزان
46
1-4- غزان در دوره گوک ترکها
46
2-4- غزان در دوره اويغورها 52
3-4- ترکان غز و جهان اسلام
54
4-4- غزها در دوره سامانيان
56
5-4- غزها در دوره غزنويان
59
1-5-4-سلطان محمود غزنوی 61
2-5-4-سلطان مسعود غزنوی 67
بخش دوم: وضعيت ترکان غز در دوره سلجوقيان 72-112
1- نقش
غزان در تشکيل دولت سلجوقيان 72
2-روابط غزان با سلاطين بزرگ سلجوقی 87
1 -2- اوضاع سياسی حکومت سلاجقه بزرگ 87
2-2- سلاجقه بزرگ و غزان
94
بخش سوم: وضعيت ترکان غز در دوره سلطان
سنجر 113-153
1- اوضاع
سياسی حکومت سنجر
113
2-روابط غزان با سنجر
119
3-درگيری غزان با سنجر
129
بخش چهارم: اوضاع خراسان پس از اسارت سنجر 152-175
1-غزها در خراسان
152
1-1-سلطان سليمان سلجوقی
156
2-1-سلطان محمود
162
3-1-فرار سنجر از اسارت و مرگ او
167
4-1-خراسان پس از مرگ سنجر
171
بخش پنجم: نتايج و پيامدهای حمله غزان
176
1-نتايج سياسی
176
1-1-تشکيل حکومت خوارزمشاهيان 176
2-1-زوال حکومت سلجوقيان در خراسان 177
3-1-بروز هرج و مرج در خراسان 180
2-نتايج اجتماعی
182
1-2-قتل و غارت مردم
182
2-2-از بين رفتن امنيت
184
3-نتايج اقتصادی
187
4-نتايج فرهنگی
189
1-4-کشته شدن علما و بزرگان
189
2-4-ويرانی مراکز و اماکن فرهنگی 197
نتيجه گيری
198
منابع و ماخذ
202
این فایل به همراه چکیده، فهرست مطالب، متن اصلی و منابع تحقیق با
فرمت word و قابل ویرایش در اختیار
شما قرار
می گیرد.
تعداد صفحات : 202